เหล็กเส้น (Rebar) เป็นที่รู้จักกันอีกชื่อคือ เหล็กเสริม (Reinforced steel Bar) เหล็กเป็นที่รู้จักกันทั่วไปว่าเป็นบาร์หรือเสริมเหล็กเส้น เป็นตาข่ายลวดเหล็กที่ใช้ในคอนกรีตเสริมเหล็กและการก่อโครงสร้างอิฐ อย่างที่ทราบกันดีว่า คอนกรีตมีคุณสมบัติการรับแรงอัดได้สูง แต่มีความเปราะบางเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงและรับแรงอัดแรงดึงได้สูง จึงใช้เหล็กเส้นเข้ามาเสริม ประโยชน์ของการของใช้เหล็กเส้นในคอนกรีตคือการทำให้มีความทนทานต่อแรงดึงมากขึ้น คอนกรีตจึงมีความทนทานสูงขึ้นเมื่อต้องใช้แรงอัด ดังนั้นเหล็กเส้น หรือ เหล็กเสริม จึงมีการใช้งานมากมายในการก่อสร้างเพื่อให้มีความต้านทานแรงดึงที่ดีขึ้นและนี่คือเหตุผลที่เราใช้เหล็กเส้นในงานคอนกรีตเสริมเหล็ก งานฐานรากทั่วไป นั่นเอง
คุณสมบัติของเหล็กเส้นที่ผู้เลือกไม่ควรมองข้าม
- มีความแข็งแรงสูงและโครงสร้างที่มั่นคง เหล็กมักจะมีความแข็งแรงและทนทานสูงกว่าคอนกรีตสามารถให้มีโครงสร้างก่อสร้างให้ดูมั่นคง
- ป้องกันการกัดกร่อนและสนิม สามารถป้องกันได้ด้วยหลาหลายวิธี เช่นการจัดเก็บให้มีประสิทธิภาพเพื่อไม่เกิดสนิมและการกัดกร่อน การใช้สารเคลือบกันสนิม การชุบสนิม และการกระตุ้นศักย์ไฟฟ้า เพื่อลดโอกาสการเกิดออกซิเดชั่น เหมาะใช้กับเหล็กหรือโลหะขนาดใหญ่
- ทนไฟ เหล็กสามารถทนร้อนทนไฟได้ดี
- ประเภทต่างๆและขนาดให้เลือก เหล็กเส้นมีหลายขนาดและหลายรูปแบบให้เลือกใช้ที่เหมาะสมกับงานก่อสร้างที่ต่างกัน
- ทนทานและอายุการใช้งานยาวนาน ขึ้นอยู่กับคุณภาพของเหล็กเส้น
- ความสามารถในการงอ การดัดงอของเหล็กเส้น จะสามารถดัดงอได้โดยไม่เสียหาย
- ความสามารถในการรีไซเคิล เหล็กเส้นสามารถนำกลับมาหลอมรวมแล้วเอาไปใช้ซ้ำได้ และไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม
- ความเข้ากันได้กับคอนกรีต เหล็กเส้นจะไม่ลอยขึ้นจะกลมกลืนไปกับคอนกรีตพอดี
ประเภทของเหล็กเส้นผู้เลือกควรรู้มีอะไรบ้าง
เหล็กเส้นที่ใช้อยู่หลักๆในการก่อสร้าง มี 2 ประเภท ดังนี้
1. เหล็กเส้นกลม (Round Bar)
เหล็กเส้นกลม (Round Bar) หรือ RB จะมีลักษณะ ผิวเรียบเกลี้ยงกลม หน้าตัดกลม ไม่มีลูกคลื่น ไม่มีปีก ไม่มีรอยแตก ไม่เบี้ยว มักจะมีขายอยู่ทั่วไป เหล็กเส้นกลมมักจะใช้ในงานที่ต้องการยึดเหนี่ยวระหว่างเหล็กกับคอนกรีต เช่น งานปลอกเสา ปลอกคาน โครงถนน มาตรฐานของเหล็กกลม มอก.20-2559 ชั้นคุณภาพเหล็ก คือ SR24 ประเภทการใช้งานของเหล็กเส้นกลม RB6(เหล็กเส้นกลม 2 หุน) ใช้สำหรับงานก่อสร้าง ที่รับแรงไม่มาก เช่นการทำปลอกเสา ปลอกคาน RB9(เหล็กเส้นกลม 3 หุน) ใช้สำหรับงานก่อสร้างที่รับแรงไม่มาก เหมือนกับเหล็กเส้น 2หุน RB12(เหล็กเส้นกลม 4 หุน) ใช้สำหรับงานก่อสร้างทั่วไป ไม่นิยมใช้ในงานยึดเกาะ เพราะเหล็กมีลักษณะที่เรียบกลม ทำให้ไม่สามารถยึดเกาะได้ แต่จะใช้ในงานกลึงหัวน๊อต RB19 ใช้สำรับทำงานก่อสร้างถนน RB25 ใช้สำรับทำเป็นเหล็กสตัท เกลียวเร่ง เพื่อใช้สำหรับงานยึดโครงป้ายขนาดใหญ่สามารถรับแรงและน้ำหนักได้ดี
2. เหล็กข้ออ้อย (Deformed Bar)
เหล็กข้ออ้อย (Deformed Bar) หรือ DB จะมีลักษณะเป็นปล้องๆคล้ายอ้อย เท่าๆกัน มีเส้นตัดขวางเป็นรูปกลม ต้องไม่ปริ ไม่แตกร้าว ไม่เป็นสนิมขุม ผิวของเหล็กเส้นจะมีปล้องๆอยู่ตลอดทั้งเส้นเพื่อเสริมแรงยึดเกาะให้เหล็กกับคอนกรีตมากขึ้น เหล็กข้ออ้อยจะมี SD30 SD40 SD50 คือ เหล็กข้ออ้อยจะรับแรงไม่น้อยกว่า 3000 4000 5000 ksc. และจะให้ผลดีต่อการรับน้ำหนักกว่าเหล็กเส้นกลม การเลือกใช้เหล็กเส้นข้ออ้อย SD30 SD40 SD50 ขึ้นอยู่กับชนิดของโครงสร้างที่สำคัญ มักใช้ในงานที่ต้องการความแข็งแรงสูง เช่น งานสะพาน คอนโดมิเนียม อาการขนาดใหญ่ต่างๆ มาตรฐานของเหล็กข้ออ้อย มอก.24-2559
วิธีสังเกตเหล็กเส้นตาม มาตรฐาน มอก. ใหม่ ที่ผู้เลือกควรรู้
เช่น AAAคือ ชื่อผู้ผลิต DB 10 คือ เหล็กข้ออ้อย 10 มม. SD30 คือ ความสามารถรับแรงดึงได้สูงสุด ไม่น้อยกว่า 30 กก./ซม.** T** คือ เหล็กที่ผ่านกรรมวิธีทางความร้อน**EF** คือ เหล็กที่ผลิตจากเตาอาร์คไฟฟ้า EAF
เช่น AAA คือ ชื่อผู้ผลิต RB12 คือ เหล็กเส้นกลม 12 มม. SR24 คือ ความสามารถรับแรงดึงได้สูงสุด ไม่น้อยกว่า 22 กก./ซม.**EF** คือ เหล็กที่ผลิตจากเตาอาร์คไฟฟ้า EAF**SR24**เป็นเหล็กเส้นกลม ที่เหมาะสมกับงานก่อสร้างที่มีขนาดเล็กและขนาดกลาง เช่น อาคารพานิชย์ บ้าน และงานก่อสร้างทั่วๆไป งานก่อสร้างคอนกรีต
สรุป
อย่างที่ทุกคนรู้ว่าเหล็กมีหลากหลายประเภท หลายชนิด หลากหลายการนำใช้งาน แต่ เหล็กเส้นเป็นวัสดุสำคัญอีกอย่างนึงที่ใช้ในการก่อสร้างเกี่ยวกับคอนกรีตเสริมเหล็กและอาคารบ้านเรือนที่พักอาศัย การที่ได้รู้จักประเภทเหล็ก วิธีการสังเกตเหล็กที่ถูก มอก. และคุณสมบัติของเหล็กเส้นที่จะนำไปเลือกใช้ ทำให้สามารถเลือกหรือคัดสรรเหล็กเส้นที่มีคุณภาพต่อการทำโครงการก่อสร้างต่างๆให้ออกมาอย่างน่าเชื่อถือและมั่นคง ไม่ว่าจะเป็นการก่อสร้าง บ้าน อาคาร สะพาน เขื่อน ถนนคอนกรีต ก็ต้องการเหล็กเส้นที่ดี ที่มีคุณภาพ
หลังจากทุกคนได้รู้จักกับเหล็กเส้น แล้วกำลังมองหาที่จัดซื้อจัดจำหน่ายเหล็กเส้นที่มีคุณภาพที่น่าเชื่อถือเนื่องจากในการก่อสร้างเราต้องการวัสดุที่เหมาะสมนำไปใช้กับโครงการ การจัดหาเหล็กที่มีคุณภาพหลากหลายชนิด การเลือกใช้อย่างเหมาะสมคือ การเลือกซื้อให้ถูกต้องจึงจะมีผลต่อความแข็งแรงของโครงสร้างและอาคารที่อยู่อาศัย ก่อนเลือกซื้อสำคัญเช่นกันต้องศึกษาข้อมูลให้ละเอียดก่อนเลือกซื้อ สงสัยว่าควรเลือกซื้อยังไง สนใจทักมาปรึกษากับเราได้ทาง watsaduonline.com
