“รู้ลึกรู้จริงเรื่องความลับของ “เหล็กเส้น” ที่ผู้รับเหมาไม่ควรพลาด”
วัสดุที่ได้รับความนิยมและมีความสำคัญต่อวงการก่อสร้างอย่างเหล็กเส้น ถึงครั้งที่แล้วเราได้ ทำความรู้จักเหล็กเส้นกันแบบคร่าวๆแล้วว่า เหล็กเส้นคืออะไร มีกี่ประเภทอะไรบ้าง และทำไมวงการก่อสร้างจะต้องใช้เหล็กเส้น วันนี้พี่ช่างขออาสา พาทุกท่านมาล้วงลึกข้อมูลต่างๆที่ทุกท่านอาจจะยังไม่รู้
ข้อมูลจำเพาะของเหล็กเส้น
วันนี้พี่ช่างขอนำเสนอความรู้เกี่ยวกับข้อมูลต่างๆของเหล็กเส้น ที่หลายๆท่านอาจจะยังไม่รู้เกี่ยวกับเหล็กเส้นไม่ว่าจะเป็นลักษณะเฉพาะตัว ลักษณะทั่วไป หรือแม้แต่เหล็กเส้นยาวกี่เมตร โดยที่ลักษณะของเหล็กเส้นก่อสร้างจะถูกแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ เหล็กเส้นกลม และ เหล็กเส้นข้ออ้อย ซึ่งเหล็กเส้นก่อสร้างทั้งสองชนิด จะมีลักษณะทั่วไป และคุณบัติที่แตกต่างกัน ข้อมูลจำเพาะของเหล็กเส้นจะแบ่งออกเป็น
- เหล็กเส้นกลม
- เหล็กเส้นข้ออ้อย
- ความแตกต่างระหว่างเหล็กเส้นก่อสร้างทั้ง 2 แบบ
ลักษณะทั่วไปของเหล็กเส้น
เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าเหล็กเส้น ที่ใช้สำหรับงานก่อสร้างมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด คือเหล็กเส้นกลม และเหล็กเส้นข้ออ้อย วันนี้เรามาดูกันว่าลักษณะทั่วไปของเหล็กเส้นก่อสร้างทั้ง 2 ชิ้นนี้มีอะไรกันบ้าง เหล็กเส้นก่อสร้าง จะมีลักษณะเป็นเส้นตรง โดยความยาวของเหล็กที่ได้รับความนิยมในวงการก่อสร้างจะอยู่ที่ 10 เมตร และ 12 เมตร เหล็กเส้นจะมีลักษณะกลม มีเส้นผ่าศูนย์กลางเป็นหน่วยนับ มิลลิเมตร แล้วแต่ขนาดของเหล็ก เช่น เหล็กเส้น 2 หุน จะเท่ากับ เหล็กเส้น 6 มม. เหล็กเส้น 3 หุน ก็คือ เหล็กเส้น 9 มม. เป็นต้น ในส่วนของลักษณะภายนอกเหล็กเส้นจะมีสีดำตลอดทั้งเส้น โดยที่เส้นของเหล็กจะมีเครื่องหมายที่แสดงเนื้อหารายละเอียดเหล็กอย่างชัดเจน โดยประกอบไปด้วย
- ชื่อโรงงานที่ผลิตเหล็ก
- ชื่อขนาดของเหล็กเส้นก่อสร้าง
- ชั้นคุณภาพของเหล็กเส้น
- สัญลักษณ์กรรมวิธีในการทำผลิตเหล็ก
ลักษณะเหล็กเส้นกลม
เหล็กเส้นกลม โดยปกติแล้วจะมีลักษณะตามชื่อของเหล็กเลยเพราะเป็นเส้นกลมยาว สีดำตลอดทั้งเส้น ผิวเนื้อสัมผัสเรียบเกลี้ยง เนื้อเหล็กเส้นจะต้องไม่แตกร้าว ไม่มีรอยปริ ไม่เป็นสนิม และจะต้องมีภาคตัดขวางกลมสม่ำเสมอกันทั้งเส้นไม่มีคลื่น มีการแสดงสัญลักษณ์ที่ตัวเหล็กไว้อย่างชัดเจน ว่าเหล็กเส้นผลิตที่โรงงานไหน ขนาดของเหล็กเส้นเท่าไหร่ ชั้นคุณภาพของเหล็กไว้อย่างชัดเจน โดยเหล็กเส้นกลมมีชั้นคุณภาพเดียวคือ SR24
ประเภทเหล็กเส้น/ชั้นคุณภาพ | ขนาดเหล็กเส้น | เส้นผ่านศูนย์กลาง(มม.) | ชื่อเรียกของเหล็กเส้น | ขนาดนิ้ว | น้ำหนักของเหล็กเส้น กก./เมตร | พื้นที่ภาคตัดขวาง | ||
1 เมตร | 10 เมตร | 15 เมตร | มิลลิเมตร | |||||
เหล็กเส้นกลม SR24 | RB6 | 6 มม. | เหล็กเส้นกลม 2 หุน | ¼ นิ้ว | 0.222 | 2.22 | 2.66 | 28.3 |
RB9 | 9 มม. | เหล็กเส้นกลม 3 หุน | 3/8 นิ้ว | 0.499 | 4.99 | 5.99 | 63.6 | |
RB12 | 12 มม. | เหล็กเส้นกลม 4 หุน | ½ นิ้ว | 0.888 | 8.88 | 10.66 | 113.1 | |
RB15 | 15 มม. | เหล็กเส้นกลม 5 หุน | 5/8 นิ้ว | 1.387 | 13.87 | 16.64 | 176.7 | |
RB19 | 19 มม. | เหล็กเส้นกลม 6 หุน | ¾ นิ้ว | 2.226 | 22.26 | 26.71 | 283.5 | |
RB25 | 25 มม. | เหล็กเส้นกลม 1 นิ้ว | 1 นิ้ว | 3.853 | 38.53 | 46.24 | 490.9 |
ตารางแสดงชื่อขนาด ขนาดระบุของเหล็กเส้นกลม
ลักษณะทั่วไปของเหล็กเส้นข้ออ้อย
เหล็กต้องมีผิวเรียบเกลี้ยง มีบั้งตลอดทั้งทั้งเส้น เหล็กเส้นข้ออ้อยจะต้องไม่ปริ ไม่มีรอยแตกแยก แตกร้าว เหล็กเส้นข้ออ้อยจะต้องมีบั้งที่มีระยะที่สม่ำเสมอกันตลอดทั้งเส้น เหล็กมีสีดำตลอดเส้น และเหล็กจะต้องไม่เป็นสนิม มุมของบั้งกับแกน ในส่วนของมุมแหลมเหล็กจะต้องไม่น้อยกว่า 45 องศา
ชั้นคุณภาพของเหล็กเส้นข้ออ้อย
ในส่วนของชั้นคุณภาพของเหล็กเส้นข้ออ้อย สามารถแบ่งออกเป็นได้เป็น 3 ชั้นคุณภาพ แต่ในปัจจุบันจะใช้ชั้นคุณภาพ SD 40 และ SD 50
- ชั้นคุณภาพ SD30
- ชั้นคุณภาพ SD40
- ชั้นคุณภาพ SD50
ตารางแสดงชื่อขนาด เส้นผ่านศูนย์กลาง ชื่อเรียก ขนาดเป็นหน่วยนิ้ว น้ำหนักของเหล็กเส้น และพื้นที่ภาคตัดขวางของเหล็กเส้นข้ออ้อย
ประเภทเหล็กเส้น/ชั้นคุณภาพ | ขนาดเหล็กเส้น | เส้นผ่านศูนย์กลาง(มม.) | ชื่อเรียกของเหล็กเส้น | ขนาดนิ้ว | น้ำหนักของเหล็กเส้น กก./เมตร | พื้นที่ภาคตัดขวาง | ||
1 เมตร | มิลลิเมตร | 12เมตร | มิลลิเมตร | |||||
เหล็กเส้นข้ออ้อย DB 40 | DB10 | 10 มม. | เหล็กข้ออ้อย 3หุน | 3/8 นิ้ว | 0.616 | 6.16 | 7.39 | 28.30 มม. |
DB12 | 12 มม. | เหล็กข้ออ้อย 4หุน | ½ นิ้ว | 0.888 | 8.88 | 10.66 | 78.5 มม. | |
DB16 | 16 มม. | เหล็กข้ออ้อย 5หุน | 5/8 นิ้ว | 1.578 | 15.78 | 18.94 | 201.1 มม. | |
DB20 | 20 มม. | เหล็กข้ออ้อย 6หุน | ¾ นิ้ว | 2.466 | 24.66 | 29.59 | 314.20 มม. | |
DB25 | 25 มม. | เหล็กข้ออ้อย 1นิ้ว | 1 นิ้ว | 3.853 | 38.53 | 46.24 | 490.9 มม. | |
DB28 | 28 มม. | เหล็กข้ออ้อย28มม. | 4.834 | 48.34 | 58.01 | 615.8 มม. | ||
DB32 | 32 มม. | เหล็กข้ออ้อย32มม. | 6.313 | 63.13 | 75.76 | 804.2 มม. | ||
เหล็กเส้นข้ออ้อย DB50 | DB12 | 12 มม. | เหล็กข้ออ้อย 4หุน | ½ นิ้ว | 0.888 | 8.88 | 10.66 | 78.5 มม. |
DB16 | 16 มม. | เหล็กข้ออ้อย 5หุน | 5/8 นิ้ว | 1.578 | 15.78 | 18.94 | 201.1 มม. | |
DB20 | 20 มม. | เหล็กข้ออ้อย 6หุน | ¾ นิ้ว | 2.466 | 24.66 | 29.59 | 314.20 มม. | |
DB25 | 25 มม. | เหล็กข้ออ้อย 1นิ้ว | 1 นิ้ว | 3.853 | 38.53 | 46.24 | 490.9 มม. | |
DB28 | 28 มม. | เหล็กข้ออ้อย28มม. | 4.834 | 48.34 | 58.01 | 615.8 มม. | ||
DB32 | 32 มม. | เหล็กข้ออ้อย32มม. | 6.313 | 63.13 | 75.76 | 804.2 มม |
ตารางแสดงความสูงของบั้ง ช่องระหว่างบั้ง ผลรวมของความกว้างของครีบ
ประเภทเหล็กเส้น/ชั้นคุณภาพ | ขนาดเหล็กเส้น | เส้นผ่านศูนย์กลาง(มม.) | ชื่อเรียกของเหล็กเส้น | ช่วงระหว่างบั้งสูงสุด | ส่วนสูงของบั้ง | ผลรวมของความกว้างของครีบ | |
ต่ำสุด | สูงสุด | ||||||
เหล็กเส้นข้ออ้อย | DB10 | 10 มม. | เหล็กข้ออ้อย 3หุน | 7.0 มม. | 0.4 มม. | 0.8 มม. | 7.9 มม. |
DB12 | 12 มม. | เหล็กข้ออ้อย 4หุน | 8.4 มม. | 0.5 มม. | 1.0 มม. | 9.4 มม. | |
DB16 | 16 มม. | เหล็กข้ออ้อย 5หุน | 11.2 มม. | 0.7 มม. | 1.4 มม. | 12.6 มม. | |
DB20 | 20 มม. | เหล็กข้ออ้อย 6หุน | 14.0มม. | 1.0 มม. | 2.0 มม. | 15.7 มม. | |
DB25 | 25 มม. | เหล็กข้ออ้อย 1นิ้ว | 17.5 มม. | 1.3 มม. | 2.6 มม. | 19.7 | |
DB28 | 28 มม. | เหล็กข้ออ้อย28มม. | 19.6 มม. | 1.4 มม. | 2.8 มม. | 22.0 มม. | |
DB32 | 32 มม. | เหล็กข้ออ้อย32มม. | 22.4 มม. | 1.6 มม. | 3.2 มม. | 25.2 มม. |
สรุป ความแตกต่างระหว่างเหล็กเส้นกลม และ เหล็กเส้นข้ออ้อย
ด้านลักษณะภายนอกของเหล็กเส้นทั้ง 2 แบบ คือมีสีดำตลอดทั้งเส้น โดยเหล็กเส้นกลม จะมีผิวเกลี้ยงไม่มีครีบ หรือบั้งแบบเหล็กเส้นข้ออ้อย ในส่วนของชั้นคุณภาพก็ต่างกันโดยเหล็กเส้นกลมจะมีชั้นคุณภาพเดียว แต่ข้ออ้อยจะมี 3 ชั้นคุณภาพ และเรื่องของการใช้งานไว้ต่อกันที่บทความต่อไปเราจะมาดูกันว่าลักษณะของการนำเหล็กเส้นก่อสร้างทั้ง 2 ประเภทไปใช้ จะมีความเหมือนหรือต่างกันอย่างไร